Op vrijdag 23 maart 1917 staat in London, Farringdon Road 41, een echtpaar voor een winkel. De echtelieden kijken zich de ogen uit op de manuele drukpers in de vitrine. Ze gaan naar binnen en kopen het toestel voor 19 pond. Een maand later wordt het apparaat thuis geleverd en geïnstalleerd op de eettafel in de woonkamer. Kort nadien verschijnen 134 kopieën van Two Stories, een boekje met 2 van hun eigen verhalen. Hun naam? Leonard en Virginia Woolf.
Photo by Luke Stackpoole on Unsplash
Hard labeur
Van een leien dakje liep het nochtans niet. Geen van beiden had ooit een drukpers bediend en toen het apparaat werd geleverd, werkte het niet wegens een defect onderdeel. Toen dat was opgelost, ploeterden ze zich doorheen de handleiding en gingen aan de slag. Ze hadden één lettertype: Caslon Old Face, ontworpen door een zekere William Caslon in 1734.
Waarom zelf publiceren?
Virginia’s grootste ergernis was de bemoeienis van redacteurs en uitgevers. Ze schreef immers beter dan wie ook. Dat was de hoofdreden om zelf te gaan publiceren. ‘Ik ben de enige vrouw in Engeland die vrij is om te schrijven wat ik leuk vind,’ schreef ze in een van haar dagboeken.
Therapie
Wie vreesde dat Virginia niet meer aan schrijven zou toekomen had het mis. Leonard kon door een aangeboren probleem (trillende vingers) het fijne zetwerk niet aan. Dit werd door Virginia gedaan. Ook het inbinden nam ze voor haar rekening. Voor haar was het een therapie. Ze leed aan wat we nu een bipolaire stoornis noemen. Op de vraag hoe het drukwerk van Virginia haar schrijfwerk heeft beïnvloed, antwoordde veel later een medewerker dat ze minder woorden ging schrijven. Fantastisch toch?
De geboorte van een uitgeverij
Hogarth Press was geboren. De uitgeverij werd vernoemd naar Hogarth House, het huis waar Leonard en Virginia woonden. Uiteindelijk werden al Virginia's meesterwerken uitgegeven door Hogarth Press, dat ook al snel ging publiceren voor anderen, o.a. T.S. Eliot, E.M. Forster, H.G. Wells en Siegmund Freud (vertalingen). Hogarth Press is nu een imprint van Penguin Random House, een van de grootste uitgeverijen ter wereld.
Een beestenjob
Het was hard werk waar heel wat geduld en opoffering aan te pas kwam. Alles gebeurde met de hand: zetten, drukken, naaien. Alleen voor de tekeningen werd beroep gedaan op een illustrator, Dora Carrington. Eén verkeerd lettertje had grote gevolgen. Zo publiceerde Hogarth Press in 2019 een lang experimenteel gedicht van Hope Mirrlees genaamd: Paris: A Poem. Helemaal achteraan had Virginia per ongeluk de laatste 9 van 1919 omgekeerd gezet: er stond 1916. Daarop verbeterde ze met de hand elk exemplaar. Je kan het gedicht hier (proberen te) lezen. Helemaal onderaan op bladzijde 22 zie je de door Virginia met de hand verbeterde 9.
Dan toch niet zo minderwaardig
Ik sta niet in voor de gevolgen wanneer iemand het nog waagt in mijn nabijheid te beweren dat zelf publiceren minderwaardig is. Als een van de grootste en invloedrijkste schrijfsters van de twintigste eeuw tevens een van de belangrijkste selfpublishers was, waarom zou zelf publiceren minderwaardig zijn? En dan hebben we het nog niet eens gehad over Marc Twain, Margaret Atwood en Stephen King.
Wij self publishers moeten daarom ook eens stoppen met zeuren, wij met onze computers, schrijfsoftware, spellingscontroles, Photoshops en InDesigns. Hiermee vergeleken waren de Woolfs twee steenkooldelvers.
En ik?
Ik ben er zeker van: bij het publiceren van mijn eerste roman moet ik dezelfde begeestering hebben gevoeld als de Woolfs bij de publicatie van Two Stories (ISBN 9781473549487). Het gevoel mijn zin te kunnen doen, de artistieke vrijheid hebben om te kunnen schrijven en uitgeven wat ik wil, wanneer ik wil, hoe ik wil, zonder inmenging van anderen (behalve mijn redacteur). Het gevoel meester te zijn over mijn eigen creaties. Dat is onbetaalbaar. En als iemand vraagt: hoeveel exemplaren van je debuutroman denk je zo te verkopen op die manier? Dan zeg ik: 134!
(134.000 zou natuurlijk ook wel mooi zijn).
Update van dit artikel op 25/04/2023
Vond je dit artikel interessant? Aarzel niet om je hieronder in te schrijven voor mijn fanclub.